De voordelen van Deep Fake

Informatiebeveiliging is het gehele jaar door belangrijk, maar in oktober wordt er extra aandacht aan gegeven tijdens de cybersecuritymaand. In dat kader belichten we de verschillende aspecten van Deep Fake (film, foto, geluid of tekst die met kunstmatige software wordt bewerkt).  Het redactieteam van Entry sprak met Menno van Doorn over het ontstaan van Deep fakes, de kansen en toepassingen ervan, hoe je deze methode herkent en kunt inzetten. Hij onderzoekt de gevolgen van deze technologie en is co-auteur van het recent verschenen boek “Echt nep”.  

Van Doorn: ‘Bij Deep fake denken mensen vaak aan kwaadwillende en misleidende toepassingen, maar het kan ook op positieve manieren worden ingezet. Zo kunnen we het onschuldig, humoristisch en zelfs therapeutisch inzetten. In een democratie is het bijvoorbeeld goed dat burgers politici op de hak kunnen nemen met Deep fakes. Denk aan filmpjes van politici die dansjes lijken te doen. Het biedt ook therapeutische doeleinden. Zo kun je met een Deep fake van jezelf op het lichaam van een ander, nieuwe positieve herinneringen creëren. Het kan ook heel praktisch zijn. TV-Commercials worden gemaakt aan de hand van foto’s van acteurs, reizen hoeft niet meer.’ ‘Mensen gebruiken bijna iedere dag Deep fake-technologie zonder dat ze het doorhebben. Er zijn ook sites waar je foto’s kunt vinden van gezichten die gemaakt zijn met Deep fake-technologie.’ Deep fakes bieden dus voordelen, maar hebben ook een duistere kant: ‘Deep fakes worden ook als propagandamiddel ingezet. Beelden zijn dan bewust vervormd om ons te misleiden, wat gevaarlijk kan zijn. Worden Deep fakes op een grappige manier ingezet, dan is het de bedoeling dat je snapt dat het nep is. Heel veel Deep fakes herken je dus onmiddellijk, omdat dat ook de bedoeling is. Wordt het kwaadaardig ingezet, dan is het juist de bedoeling dat niemand erachter komt. Belangrijk is daarom om te weten met welke spelregels we te maken hebben’, aldus Van Doorn: ‘ Deep fakes maken het makkelijk om te spelen met de realiteit.’

Deep fake is van alle tijden

Volgens Van Doorn is het spelen met de realiteit van alle tijden. De eerste gefotoshopte foto dateert uit 1902. ‘Zoals we Deep fakes nu kennen van Kunstmatige Intelligentie begon het in 2014. Maar je anders of beter voordoen, zit hard gebakken in het menselijk DNA,’ aldus Van Doorn. Hij voorspelt daarom een gouden toekomst voor Deep fakes. ‘Echt en nep loopt straks helemaal door elkaar. Deep fakes zijn tegenwoordig heel eenvoudig te maken; met een druk op de knop kun je op Instagram een filtertje laden of op Face Swap je gezicht vervormen. Mensen gebruiken bijna iedere dag Deep fake-technologie zonder dat ze het doorhebben. Er zijn ook sites waar je foto’s kunt vinden van gezichten die gemaakt zijn met Deep fake-technologie. Hoe echt de gezichten ook lijken, deze ”mensen” bestaan niet in het echt.’

Van Doorn legt uit dat je deze technologie op verschillende manieren kunt gebruiken: ‘De kwaliteit van foto’s wordt beter. Vaak zit de technologie al in de camera ingebouwd. Zo diep zit het dus inmiddels al. Maar jezelf met filters mooier maken heeft ook een schaduwkant. In Noorwegen is het bijvoorbeeld wettelijk verplicht om als influencer te melden dat je een filter gebruikt. Op die manier probeert de overheid daar te voorkomen dat mensen onmogelijke schoonheidsidealen gaan nastreven met plastische chirurgie. Dat noemen we tegenwoordig “Snapchat dysmorfie”.’

Bedreigingen en kansen

Deep fake biedt mooie kansen, maar ook bedreigingen en het zou goed zijn als ICT-bedrijven zoals DICTU zich van beide kanten bewust zijn. En deze kanten meeneemt in toekomstige ontwikkelingen. Van Doorn: ‘Een cybercrimineel kan bijvoorbeeld de stem van de directeur gebruiken om fraude te plegen. Als je kennis hebt op het terrein van security, hoort specifieke kennis over Deep fake daar ook bij. Je moet alle schadelijke kanten in het vizier hebben en beseffen wat de gevolgen kunnen zijn.’

‘Met Deep fake-technologie kun je nepgezichten maken, maar ook neppe data. Vervolgens kun je met die neppe data testen.’

Van Doorn ziet echter ook meerdere kansen: ‘Als je bepaalde IT-systemen moet testen, moet je met zo echt mogelijke data werken. Het probleem is dat hier vaak persoonlijke informatie in zit. Eenmaal gelekt, kan de schade erg groot zijn. Met Deep fake-techno­logie kun je nepgezichten maken, maar ook neppe data. Vervolgens kun je met die neppe data testen. Voordeel is dan dat die data nooit herleid kunnen worden naar echt bestaande mensen. Ook kun je denken aan de manier waarop je communiceert. Je kunt op platfor­men als TikTok je boodschap op een moder­nere, snellere en leukere manier kwijt. Al die sociale media zitten boordevol kunstmatige intelligentie. Dan ben je eigenlijk al aan het Deep faken. Echt en nep.’

Hoe herken je Deep fakes?

Met Deep fakes kun je foto’s, video’s, stemmen en zelfs muziek manipuleren. Verschillende categorieën zijn verschillend te herken­nen. Sommige Deep fakes zijn zo overduidelijk nep, dat je het makkelijk met het blote oog herkent. Dat is dan ook het doel van de maker geweest. Denk aan de filmpjes waarin Mark Rutte en Hugo de Jong allerlei dansjes doen. Andere Deep fakes kun je herkennen nadat de maker bekendmaakt dat het om een Deep fake ging. Deze laatste zijn Deep fakes waarvan het de bedoeling is dat je het niet herkent. Denk aan een film waar een overleden acteur een rol vervult. Het is dan juist de bedoeling dat je het niet van het echte kunt onderscheiden. Heeft iemand in deze categorie kwade bedoelingen, bijvoorbeeld door een deep voice in te zetten om fraude te plegen, dan kun je het alleen herkennen met hulpmiddelen. Hulpmiddelen om Deep fakes te herkennen komen ook meer en meer op de markt. Deze kunnen voor instanties belangrijk worden in de toekomst.

Meer Entry-artikelen lezen of aanmelden

Dit artikel is eerder verschenen in ons relatiemagazine Entry, een magazine boordevol met artikelen over de activiteiten van onze klanten, partners en DICTU zelf? Wilt u weten hoe verschillende DICTU en EZK- collega's het hybride werken in de praktijk ervaren? Of meer artikelen lezen uit Entry lezen?  Klik dan hier. Aanmelden voor toekomstige edities kan natuurlijk ook. U kunt op het formulier kiezen of u Entry digitaal en/of op papier wilt ontvangen.